ผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล ณ สงขลา*
พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (ฑิต) เป็นผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล "ณ สงขลา" เขียนเป็นอักษรโรมันว่า "Na Sonkla" (ปัจจุับันสะกด Na Songkla) ขณะที่ดำรงบรรดาศักดิ์พระพฤกษาภิรมย์ ตามประกาศครั้งที่ 2 ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พุทธศักราช 2450 เป็นลำดับที่ 108 ของประเทศ
พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (ฑิต) เป็นบุตรพระยาวิเชียรคีรี (ชม) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 8 เมื่อสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประภาสปักษ์ใต้ ก็ได้ขอมาเป็นเด็กต้นห้องบรรทม และชุบเลี้ยงจนได้รับราชการเป็นมหาดเล็กรับใช้พระองค์ ได้รับราชการต่อในสมัยรัชกาลที่ 6 สุดท้ายดำรงตำแหน่งพระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน เจ้ากรมสวนหลวง และเป็นองคมนตรีสมัยรัชกาลที่ 7 แล้วได้กราบบังคมลาราชการ กลับมาอยู่ที่สงขลาเมื่อ พ.ศ. 2470
แปดบรรพบุรุษ
เมื่อ พ.ศ. 2318 สมเด็จพระเจ้าตากสินได้โปรดเกล้าฯ ให้หลวงสุวรรณคีรี (เหยี่ยง แซ่เฮา) เป็นผู้ปกครองเมืองสงขลา ต่อมาบุตรและหลานของพระยาสุวรรณคีรี (บรรดาศักดิ์ต่อมา) ได้รับช่วงเป็นเจ้าเมืองสงขลาถึง 8 คน ติดต่อกัน 8 สมัย ในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เป็นเวลา 121 ปี
จนเปลี่ยนการปกครองเป็นมณฑลเทศาภิบาล เมื่อ พ.ศ. 2439 มีพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เป็นเทศาภิบาล และพระยาวิเชียรคีรี (ชม) ทำหน้าที่เป็นปลัดเทศาภิบาล จนหมดวาระราชการใน พ.ศ. 2444 การปกครองเมืองของตระกูล ณ สงขลา เป็นอันสิ้นสุดความต่อเนื่องที่นานนับ 126 ปี
เจ้าเมืองในตระกูล ณ สงขลา มีดังต่อไปนี้
- พระยาสุวรรณคีรีสมบัติ (เหยี่ยง แซ่เฮา) พ.ศ. 2318-2327
- เจ้าพระยาอินทคีรี (บุญหุ้ย) พ.ศ. 2327-2355
- พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง) พ.ศ. 2355-2360 สายสกุล "โรจนะหัสดิน"
- พระยาวิเชียรคีรี (เถี้ยนเส้ง) พ.ศ. 2360-2390
- เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (บุญสัง) พ.ศ. 2390-2408
- เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) พ.ศ. 2408-2427
- พระยาวิเชียรคีรี (ชุ่ม) พ.ศ. 2427-2431
- พระยาวิเชียรคีรี (ชม) พ.ศ. 2431-2444
