นามสกุลพระราชทาน

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตรา "พระราชบัญญัติขนานนามสกุล" เมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2455 โดยให้มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2456 แต่ได้มีการเลื่อนเวลาบังคับใช้ออกไปอีก 2 คราว เป็นวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2457 และบังคับใช้เป็นกฎหมายโดยสมบูรณ์ เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2458

  • ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามสกุล ครั้งแรกเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2456
  • 5 สกุลแรกที่ได้รับพระราชทานนามสกุล ได้แก่
    1. สุขุม
    2. มาลากุล
    3. พึ่งบุญ
    4. ณ มหาไชย
    5. ไกรฤกษ์
  • นามสกุลสุดท้ายที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน คือ ตันตริยานนท์
  • นามสกุลที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานไว้มีทั้งสิ้น 6464 นามสกุล แยกเป็นนามสกุลตามสมุดทะเบียน 6439 สกุล (ในสมุดทะเบียนลงลำดับที่นามสกุลที่ได้พระราชทานเพียง 6432 สกุล) นามสกุลพิเศษ 1 นามสกุล และนามสกุลสำหรับราชสกุลในรัชกาลที่ 4 อีก 24 นามสกุล
  • นามสกุลที่เนื่องมาแต่ราชสกุลที่โปรดให้เติม ณ กรุงเทพ หรือต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้ ณ อยุธยา ต่อท้ายนั้น มีทั้งสิ้น 105 นามสกุล

ที่มา: พระราชวังพญาไท

สายสกุลที่เป็นเครือญาติกับ โรจนะหัสดิน

นอกจากสกุล "ณ สงขลา" ซึ่งเป็นต้นตระกูลของบรรพบุรุษในสกุล "โรจนะหัสดิน" แล้ว ยังมีสายสกุลที่เกี่ยวข้อง เป็นญาติสนิทกับลูกหลานในตระกูล "โรจนะหัสดิน" ดังต่อไปนี้

สายพระดำรงเทวฤทธิ์ (เรือง)
+++หลวงมหานุภาพปราบสงคราม (ผ่อง โรจนะหัสดิน) + จิ๋ว ณ สงขลา ธิดาพระอนันตสมบัติ (เอม ณ สงขลา)
  • สิวายะวิโรจน์
  • วิริโยทัย
  • รัตนปราการ
  • สีละภูสิทธิ์
  • ชีวานนท์
  • สิงห์คีพงศ์
  • บุญแพทย์
  • ไกรเทพ
  • ธนพัฒน์ศิริ
  • สังข์ทอง
  • สูยะชีวิน
+++กันวงษ์ + รื่น ธิดาเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น ณ สงขลา) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 6
  • อิงคะกุล
  • ขิตตะสังคะ
  • สุทัตตกุล
  • ณ นคร* (Na Nagara)
  • วิมุกตะนันท์
  • ลีละบุตร
+++กันวงษ์ + แฝง
  • สิวายะวิโรจน์
  • สิงห์คีพงศ์
  • ณ ระนอง* (Na Ranong)

สายพระยาเพชราภิบาลนฤเบศร์ (มิ่ง) + คุณหญิงตง ณ สงขลา ธิดาเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น ณ สงขลา)
+++ขุนนฤมิตรบรรณสาร (หลุย โรจนะหัสดิน)
  • กาลกรณ์สุรปราณี
  • มธุรส
  • บุญศิริ
  • ภูนาค
  • กรรณสูต* (Karnasuta)
  • จันทวิลาส
  • บุญยพิพัฒน์
  • Meylan
  • ชาญณรงค์
  • ทิพยาไกรศรี
  • ธรรมปาโล
  • มักเที่ยงตรง
  • ณรงค์สุขา
+++ขุนสุราษฎร์ธานี (ฟุ้ง โรจนะหัสดิน)
  • นาเจริญ
  • พรพงศ์
  • นาถเสวี
  • พรหมวิจิตร
  • หมดราคี
  • วิชัยดิษฐ์
  • อึ้งภากรณ์
  • จงชัยกิจ

สายพระยาวิชิตภักดีศรีพิชัยณรงค์ (เวียง ณ สงขลา)
+++ขุนอุปการประชากร (สิน โรจนะหัสดิน)
  • อัครมาส
  • ซ้ายขวัญ

สายพระยาสุนทรานุรักษ์
(เนตร์ ณ สงขลา)
+++คุณแป๊ะ โรจนะหัสดิน บุตรพระยาหนองจิก (มิ่ง) เจ้าเมืองหนองจิกคนแรก + ปุย ธิดาพระยาสุนทรานุรักษ์ (เนตร์ ณ สงขลา)
  • เสถียรวนานนท์
  • สวัสดิ์โอชา
  • ภัทราคม

*นามสกุลพระราชทาน

ประวัติ ณ สงขลา และแปดบรรพบุรุษ

สืบเนื่องมาจากบรรพบุรุษของต้นตระกูล "โรจนะหัสดิน" สืบเชื้อสายและใึช้นา่มสกุล "ณ สงขลา" มาก่อนที่จะได้รับพระราชทานนามสกุล "โรจนะหัสดิน" ดังนั้น จึงขอบันทึกประวัติำย่อเกี่ยวกับ ตระกูล ณ สงขลา ไว้ดังนี้

ผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล ณ สงขลา*
พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (ฑิต) เป็นผู้ได้รับพระราชทานนามสกุล "ณ สงขลา" เขียนเป็นอักษรโรมันว่า "Na Sonkla" (ปัจจุับันสะกด Na Songkla) ขณะที่ดำรงบรรดาศักดิ์พระพฤกษาภิรมย์ ตามประกาศครั้งที่ 2 ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พุทธศักราช 2450 เป็นลำดับที่ 108 ของประเทศ

พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (ฑิต) เป็นบุตรพระยาวิเชียรคีรี (ชม) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 8 เมื่อสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประภาสปักษ์ใต้ ก็ได้ขอมาเป็นเด็กต้นห้องบรรทม และชุบเลี้ยงจนได้รับราชการเป็นมหาดเล็กรับใช้พระองค์ ได้รับราชการต่อในสมัยรัชกาลที่ 6 สุดท้ายดำรงตำแหน่งพระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน เจ้ากรมสวนหลวง และเป็นองคมนตรีสมัยรัชกาลที่ 7 แล้วได้กราบบังคมลาราชการ กลับมาอยู่ที่สงขลาเมื่อ พ.ศ. 2470

แปดบรรพบุรุษ
เมื่อ พ.ศ. 2318 สมเด็จพระเจ้าตากสินได้โปรดเกล้าฯ ให้หลวงสุวรรณคีรี (เหยี่ยง แซ่เฮา) เป็นผู้ปกครองเมืองสงขลา ต่อมาบุตรและหลานของพระยาสุวรรณคีรี (บรรดาศักดิ์ต่อมา) ได้รับช่วงเป็นเจ้าเมืองสงขลาถึง 8 คน ติดต่อกัน 8 สมัย ในช่วงต้นรัตนโกสินทร์ เป็นเวลา 121 ปี

จนเปลี่ยนการปกครองเป็นมณฑลเทศาภิบาล เมื่อ พ.ศ. 2439 มีพระยายมราช (ปั้น สุขุม) เป็นเทศาภิบาล และพระยาวิเชียรคีรี (ชม) ทำหน้าที่เป็นปลัดเทศาภิบาล จนหมดวาระราชการใน พ.ศ. 2444 การปกครองเมืองของตระกูล ณ สงขลา เป็นอันสิ้นสุดความต่อเนื่องที่นานนับ 126 ปี

เจ้าเมืองในตระกูล ณ สงขลา มีดังต่อไปนี้
  1. พระยาสุวรรณคีรีสมบัติ (เหยี่ยง แซ่เฮา) พ.ศ. 2318-2327
  2. เจ้าพระยาอินทคีรี (บุญหุ้ย) พ.ศ. 2327-2355
  3. พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง) พ.ศ. 2355-2360 สายสกุล "โรจนะหัสดิน"
  4. พระยาวิเชียรคีรี (เถี้ยนเส้ง) พ.ศ. 2360-2390
  5. เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (บุญสัง) พ.ศ. 2390-2408
  6. เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) พ.ศ. 2408-2427
  7. พระยาวิเชียรคีรี (ชุ่ม) พ.ศ. 2427-2431
  8. พระยาวิเชียรคีรี (ชม) พ.ศ. 2431-2444
*ที่มา: หนังสือเกียรติประวัติตระกูล ณ สงขลา รวมญาติ ครั้งที่ 22 ณ ห้องนภาลัย โรงแรมดุสิตธานี เมื่อวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2549

สายสกุลพระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง)

พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 3 มีบุตรธิดา 5 คน

1. พระนเรนทรราชา (ช้าง หรือ เหี้ยง) + ยวน

1.1. มั่ง

1.2. พระดำรงเทวฤทธิ์ (เรือง) + กัน

1.2.1. กันวงษ์ + (1)แฉล้ม

1.2.1.1. หลวงมหานุภาพปราบสงคราม (ผ่อง โรจนะหัสดิน)* + จิ๋ว ณ สงขลา ธิดาพระอนันตสมบัติ (เอม)

1.2.2. กันวงษ์ + (2)รื่น ธิดาเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น)

1.2.3. กันวงษ์ + (3)แฝง

1.3. รุ่ง

1.4. พระยาเพชราภิบาลนฤเบศร์ (มิ่ง) + คุณหญิงตง ธิดาเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น)

1.4.1. ขุนนฤมิตรบรรณสาร (หลุย โรจนะหัสดิน)

1.4.2. ถนอม + พระยาประวัติ ณ ระนอง

1.4.3. ขุนสุราษฎร์ธานี (ฟุ้ง โรจนะหัสดิน)

2. วัน (ญ) รับราชการอยู่ในพระบรมมหาราชวัง ในรัชกาลที่ 2

3. หลวงอนุรักษ์ภูเบศร์ (แสง)

3.1. พระยาวิชิตภักดีศรีพิชัยณรงค์ (เวียง)

3.1.1. พระศรีบุรีรัฐ (สิทธิ ณ สงขลา)

3.1.2. ขุนอุปการประชากร (สิน โรจนะหัสดิน)

3.2. ทับ (ญ)

4. ท่านน่วม (ญ)

5. เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 6

5.1. พระยาสุนทรานุรักษ์ (เนตร์)

5.1.1. พระยาวิเชียรคีรี (ชม) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 8

5.1.1.1.พระยาอภิรักษ์ราชอุทยาน (ฑิต)**

5.1.2. พระอนันตสมบัติ (เอม)

5.1.2.1.เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา)

5.1.2.2.พระยามานวราชเสวี (ปลอด ณ สงขลา)

5.1.2.3.คุณหญิงลิ้ม ณ สงขลา

5.1.2.4.หลวงสฤษฏิสุขาการ

5.1.2.5.คุณหญิงเกษร สุขุม

5.1.2.6.นางมหานุภาพปราบสงคราม (จิ๋ว ณ สงขลา)

5.1.2.7.คุณเอื้อน ณ สงขลา

5.1.2.8.นางราชฤทธิ์บริรักษ์ (ลำดวน ณ สงขลา)

5.1.2.9.คุณอาจ ณ สงขลา

5.2. กุหลาบ เจ้าจอมในรัชกาลที่ 4

5.3. ท่านปั้น (ญ) + หลวงอุปการโกษากร (เวท วัชราภัย)

5.4. คุณหญิงตง + พระยาเพชราภิบาลนฤเบศร์ (มิ่ง)

5.5. รื่น (ญ) + นายกันวงษ์

5.6. เริง (ญ) หม่อมห้ามในกรมหลวงพรหมวรานุรักษ์

5.7. พระกาญจนดิฐบดี (อวบ)

5.8. พระยาประทุมเทพภักดี (ธน)


*ผู้รับพระราชทานนามสกุล "โรจนะหัสดิน" ลำดับที่ 2391 เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2458

**ผู้รับพระราชทานนามสกุล "ณ สงขลา" ลำดับที่ 108 เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2450

พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง ณ สงขลา)

พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง ณ สงขลา) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 3 เป็นบุตรของพระอนันตสมบัติ (บุญเฮี้ยว) เป็นหลานลุงของเจ้าพระยาอินทคีรี (บุญหุ้ย) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 2 และเป็นหลานปู่ของพระยาสุวรรณคีรีสมบัติ (เหยี่ยง แซ่เฮา) ซึ่งเป็นบรรพบุรุษต้นตระกูล ณ สงขลา และเป็นเจ้าเมืองสงขลาคนที่ 1 ในตระกูล ณ สงขลา

ในพงศาวดารเมืองสงขลา ฉบับพระยาวิเชียรคีรี (ชม) เรียบเรียงเมื่อยังเป็นพระยาสุนทรานุรักษ์ ได้บันทึกไว้ว่า ในปีศักราช 1150 เมื่อพระอนันตสมบัติ (บุญเฮี้ยว) ซึ่งในขณะนั้นได้รับโปรดเกล้าให้เป็น ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา และเป็นผู้ว่าราชการเมืองจะนะ ได้ถึงแก่กรรม พระยาสุวรรณคีรีสมบัติ (บุญหุ้ย) พระยาสงขลา ได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ขอพระราชทานถวายนาม เถี้ยนจ๋ง เป็นมหาดเล็ก ฉลองพระเดชพระคุณอยู่ในกรุงเทพฯ

ครั้น ณ ปีศักราช 1157 พม่าข้าศึกยกกองทัพเรือมาตีเมืองถลางแตก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นายเถี้ยนจ๋งมหาดเล็กเป็นหลวงนายฤทธิ์ ออกมาในกองทัพเจ้าพระยาพลเทพ (บุญนาค) ยกไปช่วยตีเมืองถลาง หลังจากพวกพม่าข้าศึกแตกหนีกลับไป หลวงนายฤทธิ์ได้รับคำสั่งให้ยกกองทัพไปตีเมืองยิริง จนการศึกสงบจึงได้ยกกองทัพกลับเข้ากรุงเทพฯ

กาลต่อมา ณ ปีศักราช 1171 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกสววรคต พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ได้เถลิงถวัลยราชสมบัติ พม่ายกกองทัพมาตีเมืองถลางได้อีก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้หลวงนายฤทธิ์ ยกกองทัพไปสมทบกับเจ้าพระยายมราช และเจ้าพระยาสงขลา เพื่อขับไล่พม่าข้าศึกจนสำเร็จ เมืองสงขลาปราศจากข้าศึกอยู่ 3 ปี เจ้าพระยาอินทคีรี (บุญหุ้ย) ก็ถึงแก่อสัญกรรม เจ้าพระยาอินทคีรีไม่มีบุตร จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้หลวงนายฤทธิ์ (เถี้ยนจ๋ง) บุตรพระอนันตสมบัติ ซึ่งเป็นหลานเจ้าพระยาอินทคีรี เป็นพระยาวิเศษภักดีศรีสุรสงคราม พระยาสงขลา

พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง) มีบุตรธิดา 5 คน
  1. พระนเรนทรราชา (ช้าง หรือ เหี้ยง)
  2. วัน (ญ)
  3. หลวงอนุรักษ์ภูเบศร์ (แสง)
  4. ท่านน่วม (ญ)
  5. เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 6

โรจนะหัสดิน หรือ โรจนหัสดิน

โรจนะหัสดินเขียนเป็นตัวอักษรโรมันว่า Rochanahastinเป็นนามสกุลพระราชทานลำดับที่ 2391 เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พุทธศักราช 2458 โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าพระราชทานนามสกุล โรจนะหัสดินพระราชทานแก่ รองอำมาตย์เอก หลวงมหานุภาพปราบสงคราม (ผ่อง) โดยในขณะนั้นดำรงตำแหน่ง ปลัดเมืองพัทลุง โดย "โรจนะ" มาจากชื่อของปู่ "พระดำรงเทวฤทธิ์ (เรือง)" และ "หัสดิน" มาจากชื่อของปู่ทวด "พระนเรนทรราชา (ช้าง)"


หลวงมหานุภาพปราบสงคราม (ผ่อง โรจนะหัสดิน) สืบเชื้อสายพระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง) เจ้าเมืองสงขลาคนที่ 3 เป็นเหลนของ พระนเรนทรราชา (ช้าง) และเป็นหลานปู่ของ พระดำรงเทวฤทธิ์ (เรือง) สมรสกับ นางมหานุภาพปราบสงคราม (จิ๋ว ณ สงขลา) ซึ่งเป็นธิดาของพระอนันตสมบัติ (เอม ณ สงขลา) และเป็นน้องสาวของเจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา) และพระยามานวราชเสวี (ปลอด ณ สงขลา)


ปัจจุบันมีการสะกดนามสกุล "โรจนะหัสดิน" แตกต่างจากที่ได้รับพระราชทานมา บางครอบครัวใช้ "โรจนหัสดิน" หรือ "โรจนหัสดินทร์" บางครอบครัวสะกดนามสกุลเป็นภาษาอังกฤษว่า "Rochanahusdin"